بررسی چالش‌ها و مشکلات سلامت در حج تمتع: از دیدگاه مدیران کاروان

مقدمه: بررسی دیدگاه مدیران کاروان در خصوص سلامت در حج می‌تواند کمک مؤثری به برنامه‌ریزی بهتر برای ارتقای سلامت زائران باشد. تاکنون مطالعات محدودی در کشورمان به بررسی مسائل سلامت در حج پرداخته‌اند. هدف از این مطالعه بررسی دیدگاه مدیران کاروان‌های حج تمتع در خصوص مهم‌ترین چالش‌‌های سلامت در حج است. روش‌ها: این مطالعه تلفیقی (کیفی وکمی) در فروردین 1390 روی 600 نفر از مدیران و 400 نفر از روحانیون کاروان‌های حج تمتع در همایش سالیانه مدیران حج تمتع 1390 در شهر قم انجام شد. ابزار این مطالعه شامل یک پرسشنامه محقق ساخته بود که در دو بخش کمی شامل 10 سؤال نظرسنجی در مقیاس لیکرت و 5 سؤال باز طراحی گردید. پاسخ‌ها برحسب چک لیست استخراج گردید. یافته‌ها: بیماری‌های واگیردار، مسمومیت غذایی، توجه نکردن زائران به توصیه‌های بهداشتی، آشنا نبودن به برنامه رژیم ‌غذایی مناسب، بی‌توجهی زائران به توصیه‌های پزشکان و مدیران کاروان، دفع ناصحیح زباله در کاروان‌ها، نامناسب بودن وضعیت دستشویی‌ها و نقص در آموزش‌ها مهم‌ترین چالش‌های سلامت در طول ایام حج و زیارت از دیدگاه آنان بود. نتیجه‌گیری: بررسی دغدغه‌ها و دیدگاه‌های ارائه شده به‌وسیله مدیران کاروان در خصوص مشکلات سلامت در حج کمک موثری به برنامه‌ریزان سیستم خدمات سلامتی در طول ایام حج و زیارت می‌نماید.